Joop van der Hor, geboren in 1954 in Rotterdam, is een betrokken inwoner van Spijkenisse. Hij is naast columnist, ook trouwambtenaar, presentator, schrijver, ambassadeur van Villa Joep en pakt nog meer op wat op zijn pad komt. Hij werkte als persvoorlichter van de politie, is getrouwd en woont nu met zijn vrouw Gina in een appartement op de Hongerlandsedijk. In 2018 ontving hij de Nissewaardpenning uit handen van burgemeester Salet voor zijn inzet. Hij kijkt veel om zich heen en schrijft over allerlei zaken in zijn columns.
Vorig jaar al kreeg ik een uitnodiging om op 27 oktober naar de Sjoel in Brielle te komen. Vanwege de aanhoudende Covid epidemie ging dat toen niet door. ‘Volgend jaar dan maar Joop?’ vroeg de bij velen zeer bekende mevrouw Riet de Leeuw van Weenen uit Zuidland. Ik beloofde plechtig dan zeker te komen en zo geschiedde afgelopen woensdag. Wie nu denkt dat ik een extra jaar lang thuis heb kunnen oefenen op mijn eigen houten sjoelbak, die heeft het mis. In de Sjoel wordt namelijk niet gesjoeld, evenmin gejoeld en al zeker niet gesjoemeld. ‘Sjoemelen’ is een woord wat overigens Jiddisch, dus Joods aandoet. Joden werden in de jaren ‘30 van de vorige eeuw vaak beticht van sjoemelen. Sjoemelen is een ander woord voor beduvelen, belazeren, misleiden en bedriegen. Als je belazerd werd dan sprak men van een ‘Jodenstreek’. Maar aan het woord zelf is niets Joods aan. Het is een zogeheten ‘leenwoord’ uit het Duits waar men spreekt van ‘schummeln’. U zal nu wel een lichtje opgaan. De Duitsers begonnen onder oom Adolf al in 1933 met een hetze tegen alles wat Joods was en in de nacht van 9 op 10 november vond die systematisch opgeroepen haat haar (anti) climax in de vorm van de zogeheten ‘Kristallnacht’. Een door de nazi’s georganiseerde actie, gericht tegen het Joodse deel van de Duitse bevolking. In heel Duitsland werden Joden aangevallen, verwond en vermoord en de ruiten van hun huizen en winkels vernield en geplunderd. Ruim 1400 synagogen werden in brand gestoken of volledig vernield.
Over synagogen gesproken, daar zat ik dus 27 oktober 2021, samen met de oude rector van de Angelus Merula meneer Henk den Haan en beeldhouwster Tineke Nusink uit Spijkenisse en nog een kleine 60 genodigden in de Sjoel zoals de synagoge in Den Briel wordt genoemd. Niks sjoelen maar luister naar de verhalen over de 45 op deze datum in 1942 uit hun huizen gehaalde inwoners van de dorpen en steden op Voorne-Putten. Ze vertrokken met het RTM trammetje, in de volksmond ‘het Moordenaartje’ genoemd, via Loods 24 in Rotterdam en het Drentse doorvoerkamp Westerbork naar de vernietigingskampen in Polen en Midden Europa. Onder hen ook de familie Levie uit de Voorstraat 14a te Spijkenisse. Geen van hen keerde levend terug. Ik was één van de sprekers en, hoewel ik wel wat gewend ben, stokte mijn adem in mijn keel bij het noemen van de namen van de vijf leden van de familie Levie. Wat zouden Charles (15) en Elly (10) Levie graag een onbezorgde jeugd hebben gehad en met elkaar wellicht een potje hebben willen sjoelen. Van hen rest niets, zelfs geen as. Wat is gebleven zijn de herinneringen en die houden ze in de Sjoel elk jaar op 27 oktober levendig. Opdat we nooit vergeten. Shalom!
Heb jij iets gezien, meegemaakt of staat er nog iets bijzonders te gebeuren? Tip onze redactie. Je kan ons een WhatsApp sturen of mailen naar: [email protected]
